در کشورهای مختلف بازیکنانی که بعد از آویختن کفش‌ها به دنبال ورود به عرصه مربیگری هستند، مسیرهایی را طی می‌کنند تا پله پله به پیشرفت برسند. اما در ایران، مربیگری بازیکنان تازه کناره‌گیری کرده از فوتبال، با هیچ اصول حرفه‌ای سازگاری ندارد.
در همین رابطه مرتضی محصص پاسخگوی چرایی این روند در ایران و مقایسه آن با کشورهای فوتبال‌خیز در جهان بود.
وی در پاسخ به این پرسش که بازیکنان بلافاصله پس از کناره‌گیری از فوتبال می‌توانند به عنوان سرمربی روی نیمکت یک تیم باشگاهی و یا تیم ملی بنشینند یا خیر به ایرناپلاس گفت: «به عقیده شخصی من خیر! شاید بسیاری بگویند بله! اما من می‌گویم؛ نه! بازیکنان ما خیلی عجله دارند و می‌خواهند هرچه زودتر به مربیگری بپردازند. از طرفی باید بگویم که استانداردی برای این وجود ندارد. هر مربی جوان حتی ۲۵ ساله با داشتن یک کادر قوی با تجربه، پخته می‌تواند به مربیگری در تیم‌های بزرگ بپردازد و موفق هم باشد.»
گواردیولا که تافته جدا بافته نبود
رئیس کمیته فنی و توسعه فوتبال کشور اظهار کرد: «نکته مهم اینکه همه بازیکنان پس از سن ۱۸ سالگی، بخصوص بازیکنان مطرح لیگ حرفه‌ای ما می‌توانند حتی در طول بازی کردن، در کلاس‌های مربیگری شرکت کنند. بازیکنی مانند پپ گواردیولا علاقه خاصی به مربیگری داشت و در طول دوران بازیگری در کشورهای اسپانیا، ایتالیا، مکزیک و قطر کار مربیگری را از مربیانی که با آنها کار می‌کرد یاد گرفت. گواردیولا تنها در تیم B بارسلونا مربیگری کرد و سپس روی نیمکت تیم اصلی بارسا نشست. او هم تافته جدا بافته نبود؛ بازیکن خوبی بود و قابل احترام، اما با این‌حال دوره مربیگری را گذراند تا به اینجا رسید!»
عدم استفاده از مربی باتجربه
محصص با اشاره به الگو بودن گواردیولا از هر نظر افزود: «گواردیولا در این فصل «خوآنما لیو» را به عنوان دستیار جدیدش معرفی کرد. «لیو» همان کسی است که گواردیولا او را به عنوان بهترین مربی تمام دوران بازیگری‌اش توصیف کرده و در فصل ۰۶-۲۰۰۵ در آخرین تیم دوران بازیگری‌اش در دورادوس مکزیک ۶ ماه زیر نظر این مربی اسپانیایی بازی کرد و در تمرینات این تیم از شیوه‌های مربیگری او نکته‌برداری می‌کرد. در واقع می‌خواهم بگویم مربی‌ای مثل گواردیولا که خودش بسیار صاحب نام است می‌رود و سرمربی خود را به عنوان دستیار اول به «من سیتی» می‌آورد، اما در فوتبال کشور ما مربیان، بخصوص مربیان جوان می‌ترسند از یک مربی باتجربه در کنار خود بهره ببرند!»
داشتن یک مدیر فنی
وی در ادامه اضافه‌کرد: «در زمان مربیگری آقای علی پروین در تیم ملی، دستیارانش آقایان ناصر ابراهیمی و امیر حاج‌رضایی بودند و تیم ملی با استفاده از تجربه آنها به عنوان قهرمانی بازی‌های آسیایی پکن دست پیدا کرد. به عقیده من استفاده از تجربه مربیان بزرگ می‌تواند مفید واقع شود. در کشور ما به غلط مدیر فنی را کشک می‌دانند! اما واقعیت این است مدیر فنی هرگز جای سرمربی را نخواهد گرفت و حتی در تمرینات تیم حضور نخواهد داشت. وی تنها به سرمربی و بقیه تیم‌های وابسته به باشگاه مشاوره می‌دهد. جای یک مدیر فنی در تیم‌های ما خالی است. نمی‌دانم چرا مربیان جوان از تجربه مربیان بزرگ در باشگاه‌ها هیچ استفاده‌ای نمی‌برند.»
دانش مربیگری هرگز نمی‌سوزد
محصص با گفتن این جمله که دانش مربیگری، عرضه و لیاقت مربیگری چیزی نیست که سوخته شود، گفت: «من با این جمله فلان مربی سوخته، مخالفم. مارچلو بیلسا که به او خیلی علاقه دارم و هنوز چیزهایی از او یاد می‌گیرم، گرچه در آرژانتین و رقابت‌های المپیک موفق بود، اما هیچ‌وقت جام جهانی را تصاحب نکرد، هیچ‌وقت لالیگا را نبرد، هیچ‌وقت در لوشامپیونا قهرمان نشد اما اکنون یکی از بزرگ‌ترین تئوریسین‌های فوتبال دنیاست؛ آیا او سوخته؟
شاید این سوختن از نگاه بازاری که اکنون وجود دارد مارکت مربیان دیگر خواهانی نداشته باشد؛ من اسم این را سوختن نمی‌گذارم. ممکن است مدیر باشگاه از او خوشش نیاید، شاید آنها درست بگویند اما از نظر من یکی مثل بیلسا بزرگ‌ترین تئوریسین‌های فوتبال جهان هست و خواهد بود.»
کار کردن با یک مربی کارکشته
رئیس کمیته فنی و توسعه فوتبال کشور خاطرنشان کرد: «یک مربی جوان برای بهتر شدن و رسیدن به حد کمال فقط یک راه دارد؛ باید زیر نظر یک مربی کارکشته کار کند. شما حتی اگر همه کلاس‌های مربیگری را رفته باشید، ۱۰هزار کلاس مربیگری هم بروید، ۲۰ هزار مدرک مربیگری هم داشته باشید، بد نیست، اما هیچگاه شما را تبدیل به یک مربی بزرگ نمی‌کند! آیا شما اکنون آماده‌اید روی نیمکت یک تیم مثل استقلال تهران، فجرسپاسی شیراز و یا صنعت نفت آبادان بنشینید؟
مربیگری کردن، یک پروسه طولانی زندگی است. از ژوزه مورینیو پرسیدند که چه کسی می‌تواند دستیار تو باشد؟ در جواب گفت کسی می‌تواند دستیارم شود که حداقل ۳۰۰ بازی حرفه‌ای روی نیمکت بوده به عنوان دستیار و حداقل با سه باشگاه مطرح دنیا باز به عنوان دستیار کار کرده باشد.
ما هم باید برای انتخاب معیاری داشته باشیم. اما من از مسئولان باشگاه‌ها یک گله دارم؛ متاسفانه با کمیته آموزش فدراسیون فوتبال که مسئول مربیان هست، هیچ مشورتی نمی‌کنند و نمی‌پرسند که کمیته آموزش فوتبال، نظرتان در رابطه با این مربی چیست؟ مربی خوبی است یا بد؟ متاسفانه آنها نسبت به این موضوع حساس، بی‌توجه هستند و به جای آن از ایجنت یا همان دلال‌ها مشورت می‌گیرند! خدا عاقبت فوتبال ما بخیر کند.»
نظر شما